بوعلی سینا و شراب

متن شایعه

“ایران آریایی

نظر ابوعلی سینا درباره شراب: (جالب توجه کسانی که پورسینا را نمونه ی دانشمند مسلمان می نامند)

شراب سفید و رقیق برای کسانی که مزاج گرم دارند خوب است و سر درد نمی آورد و ممکن است بمناسبت رطوبت بخشی، سردرد ناشی از التهاب معده را از بین ببرد و یا سبک تر گرداند.شراب صاف شده همراه انگبین و نان نیز – بویژه اگر قبل از نوشیدن به مدت دو ساعت با هم آمیخته گردند-همان کار را انجام دهند.برای کسی که فربهی و نیرومندی آرزو می کند، شراب شیرین و غلیظ توصیه می شود، لیکن باید از بند آمدن‌ها بر حذر باشد. برای کسی که سرد مزاج و بلغمی است شراب سرخ و کهنه بی فایده نیست و علت آنرا سابقا بیان کردیم. قبل از هضم شدن و سرازیر شدن لقمه نباید مایعی به میان آید. اگر غذا بد کیموس باشد نباید موقع خوردن آن و حتی بعد از هضم آن نوشابه ای خورد زیرا مواد آبکی، میموس بد را تا نقاط دور دست بدن می برد. نوشیدن شراب بر روی میوه و بویژه بر روی خربزه خوب نیست.نوشیدن شراب باید با پیمانه های کوچک شروع شود و این روش بهتر از نوشیدن با پیمانه های بزرگ تر است. کسی که به شراب عادت داشته باشد چنانچه در هنگام غذا خوردن سه پیمانه سر کشد زیانی نمی بیند. اگر به شراب خو نگرفته است و دارای تن سالم است، چنانچه بعد از رگ زدن مقداری از آن بنوشد بی فایده نیست. کسانی که بیماری زهره دارند و کسانی که ترمزاجند از شراب بهره می بینند، زیرا شراب زهره را می راند و رطوبت را پخته می گرداند. هر قدرعطر شراب بیشتر، بوی آن در افزایش و مزه آن لذیذتر باشد، نوع آن بهتر است. شراب بهترین غذا رسان به تمام بخش های بدن است. شراب بلغم را می گدازد، صفرا را از ادرار و مشابه آن بیرون می راند، سودا را می لغزاند و آسان بیرون می کند و بازگشت آن مانع می شود؛ هر بند آمده ای را بدون اینکه گرمی بیگانه را زیاد بکار برد آب می سازد و می گدازد. انواع شراب را در جای خود توصیف خواهیم کرد.کسی که مغزش نیرومند است و با شرب شراب به آسانی مست نمی شود و مغز وی بخارهای بالا رو و نا پسندیده را پذیرا نیست و از شراب بجز گرمای مناسب مزاج را نمی پذیرد، از تاثیر شراب چنان صفای ذهنی بر او دست می دهد که ذهن های دیگر به آن نمی رسد. در اشخاصی که حالت مغز بر عکس آن است، کنش های شراب نیز برعکس می باشد. کسی که سینه اش بی توان است و در فصل زمستان نفس تنگی بر او عارض می شود نباید زیاد شراب بخورد و اگر بخورد معده اش نباید پر از طعام باشد و باید در غذایش ماده جریان اندازنده ای باشد تا اگر معده از شراب و طعام انباشته شد بیرون براند و بهتر آنست که جهت آسودگی آب انگبین بنوشد و آنرا باز بیرون دهد و بعد دهان را با سرکه و انگبین و رخساره را با آب سرد بشوید. بدان که: شراب کهنه را باید در رده داروها قرار داد نه رده غذاها. شراب نو رسیده برای کبد خوب نیست و کبر را بر اثر باد کردن و اسهال دادن به شورش می اندازد. بهترین شراب‌ها آن است که نه کهنه و نه بسیار تازه است بلکه در میانه قرار دارد، صاف است و سفیدی اش به سرخی می زند، خوش بوست و طعم آن بین ترش و شیرین یعنی میخوش است.بهترین شراب که شراب شسته نام دارد آن است که سه پیمانه پونه کوهی و یک پیمانه آب را هم بحدی بجوشانند که حجم آن به دو سوم اولیه برسد. کسی که از خوردن شراب احساس سوزش می کند باید بعد از نوشیدن آن انار و آب بمکد و فردای آنروز در ناشتا شربت افسنطین بنوشد و کمی غذا بخورد و استحمام کندبدان شراب آمیخته با آب معده راسست و تر می گرداند و زودتر مستی می آورد، زیرا آبی که در آن است آنرا زودتر بمقصد می رساند. شراب آمیخته با آب، پوست را صیقل می دهد و نیروهای روانی را تشدید می کند. کسی که خود را خردمند می داند نباید ناشتا، قبل از اینکه اندام های تر مزاجش آب کافی خود را دریافت کنند شراب بخورد و نباید کمی بعد از حرکات دشوار و خسته کننده شراب میل نماید، زیرا در این حالات مغز و پی آسیب می بینند و ترنجیدگی، بهم خوردن عقل و یا بیماری‌ها روی می آورند و یا مواد دفعی گرم پدید می آیند. برخی معتقدند اگر انسان یک یا دو بار در ماه مست شود خوبست زیرا نیروهای روانی سبکبار میشود و می آسایند و ادرار و عرق بیرون می روند، مواد دفعی می گدازند و بویژه مواد بیرون ریختنی معده آب می شود و دفع می گردند. شراب خوردن خردسالا بدان می ماند که چوب نازک سوزان را در آتش بیاندازند.پیران تا می توانند بنوشند. جوانان باید اندازه نگه دارند که اندازه نکوست. شراب مناسب برای جوانان، شراب کهنه و آمیخته با آب انار یا آب سرد و این مانع می شود که آسیب ببینند و مزاجشان بسوزد”

منبع: قانون در طب/تالیف شیخ الرئیس ابن سینا/کتاب اول ابن القفطی/تاریخ الحکما/چاپ لایپزیک

پاسخ شایعه

1-بوعلی به عنوان یک طبیب در باره برخی آثار و خواص شراب سخن گفته است و نه به عنوان یک فقیه،منافع یاد شده در کلام بوعلی برای شراب هرگز نمی تواند ضررهای روحی ،معنوی،اخلاقي و جسمي كثير آن را كه علم امروزي نيز آن را تاييد مي كند ، جبران کند. از این رو در شرع مقدس حکم به حرمت آن شده است.

2- طبق آیه زیر به ضرر های شراب و هم به برخی منافع آن اشاره شده، ولی تصریح گردیده که ضرر های آن بيش تر از منافع آن است .به همین دلیل در اسلام حکم به حرمت آن شده است .

” يَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَيْسِرِ قُلْ فِيهِما إِثْمٌ كَبِيرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما؛ بقرة  آيه 219″

(درباره شراب و قمار از تو سؤال مى‏كنند، بگو:” در آن ها گناه و زيان بزرگى است، و منافعى (از نظر مادى) براى مردم در بر دارد، (ولى) گناه آن ها از نفع شان بيش تر است).

* ایشان (بوعلی سینا) درباره شراب سخنانی دارد که بر حسب ظاهر سوال بر انگیز است، ولی اگر دقت شود او در صدد بیان همان مسایلی است که در آیه در باره شراب اشاره شده ؛ در مقام بیان رویکرد حکم شرعی شراب نیست! منبع

3- مطابق فتوای همه فقهای شیعه، یکی از نجاسات، “شراب” است و خوردن چیز نجس حرام است،کم باشد، یا زیاد تفاوتی ندارد.

4-در تفسیر عیاشى از ابى الصباح از امام صادق (ع) نقل شده است: “…خداى تعالى خمر را حرام کرده چه کم باشد و چه زیاد، کما این که مردار و خون و گوشت خوک کم و زیادش را حرام نموده است و نهى از شرب خمر به واسطه تطهیر بدن از نجاست ظاهر و باطن است. منبع

5-بوعلی سینا دشمنان سرسختی داشت.هم از جانب سیاسیون که می خواستند او را به دربارهای خود بکشند و هم از جانب علمای حسود که به او تهمت های ناروا می زدند. یکی از دلایلی که ابن سینا را تکفیر کردند این بود که بوعلی سینا رساله های توحیدیه با سجع و قافیه نوشته بود و چون مخالفین بهانه کردند که این رساله ها دارای سجع و قافیه زیادی میباشدحتما او می خواسته با قرآن مبارزه و هماوردی کند به همین دلیل او را تکفیر کردند! منبع

6-شراب در سایر ادیان:

*نه تنها در اسلام بلکه مسئله حرمت خمر و شراب، در همه اديان الهي حرام بوده و  شرب خمر را جايز نمي‌دانند.تصور اين كه حرمت شراب وساير مواد مست كننده فقط مربوط به دين اسلام است، تصوري نادرست مي‌باشد واينكه امروزه در برخي اديان شرب خمر را حلال مي‌شمارند، اين خود يكي از نشانه‌هاي تحريف‌هايي است كه در آيين‌هاي الهي به دست بشر صورت گرفته است.

7- مشروبات الکلی مضرات بسیار زیادی دارد که این مضرات در طب نوین هم به اثبات رسیده است.از جمله این مضرات میتوان تاثیر آن بر مغز و اعصاب،استخوان،ضعیف شدن و شکستگی استخوانها اشاره کرد.

* یکی از اطبا معروف انگلیس می گوید : اشخاصی که مبتلا به امراض کلیه می شوند 5/87 درصد آن به واسطه مشروبات الکلی است. مشروبات الکلی میزان ادرار را زیاد کرده و سبب تورم بعضی اعضا چون شکم و پاها و پلک های چشم می گردد. منبع