شیوع اطلاعات غلط، اخبار جعلی و شایعات در توییتر

اخیراً ژورنال ساینس پژوهشی منتشر کرده که در آن به شیوع اطلاعات غلط، اخبار جعلی و شایعات در توییتر می پردازد.

تحلیل اطلاعات و آنالیز تعداد بیشماری از توییت های مربوط به سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷ نشان می دهد که در تمام شاخه های اطلاعات، اخبار دروغ بسیار دامنه دارتر، سریع تر، عمیق تر و گسترده تر از حقایق منتشر می گردند. طبق این پژوهش اخبار سیاسیِ جعلی به مراتب سریع تر از دیگر اخبار، نظیر تروریسم یا بلایای طبیعی، علم، افسانه‌های محلی یا اطلاعات مالی فراگیر می شوند.
این تحلیل عظیم با گردهم‌ آوردن داده‌ها، به این گمان متداول می‌پردازد که رسانه‌های اجتماعی به‌ عنوان بستری جهت نشر اخبار، گرایش به خبرهای تأییدنشده، احساسی و جعلی مورد استفاه قرار می گیرند و این امر به این دلیل که رسانه‌های اجتماعی به نیرویی غالب جهت نشر اخبار تبدیل شده‌اند، نگران کننده می باشد. اما شاید بتوان گفت یافتۀ مهم تر این پژوهش این است که چه چیزی به این اخبار جعلی دامن می زند؛ این عامل نه “حساب های پرنفوذ توییتری با میلیون ها کاربر دنبال کننده” است و نه “بات های روسی” که آن ها را برای توییت خودکار اطلاعات غلط طراحی می کنند. عامل اصلی شیوع این اخبار جعلی کاربران عادی توییتر با دنبال کننده های اندک هستند که معمولا اخبار غلط را با دوستانشان به اشتراک می گذارند.

پژوهشگران پس از تکمیل داده‌ها، به بررسی تأثیر اخبار جعلی از سه جهت پرداختند:
۱- سرعت: مطلب با چه سرعتی به دست تعداد مشخصی از افراد خواهد رسید
۲- عمق: هر خبر جعلی چند بار ریتوییت یا بازنشر می‌شود.
۳- دامنه: کاربران، اطلاعات غلط را چگونه ارزیابی می‌کنند.

پژوهشگران شیوع اخبار نادرست را با نشر اخبار واقعیِ حقیقت سنجی شده و چند خبرِ مورد تایید دستیاران پژوهشی مقایسه کردند.

نتایج وحشتناک بود!
در هر یک از این معیارها، اخبار جعلی سریعتر از اخبار موثق انتشار یافته بود. در مجموع، یافته های این تحلیل نشان می دهد که «حقیقت شش برابر بیشتر از دروغ طول می کشد تا به دست ۱۵۰۰ نفر برسد».

این نتیجه که محققان مجله ساینس به آن رسیده اند نشان می دهد که اخبار جعلی شتاب دلهره آوری در توییتر دارند. اما چرا و چه کسی پشت این قضیه است؟

برای پاسخ به این پرسش، پژوهشگران بررسی کردند که آیا اخبار جعلی میان افراد عادی و دوستانشان نشر می یابد یا اینکه حساب های بزرگ با چندین میلیون دنبال کننده آن ها را منتشر می کنند؟ آن ها دریافتند که «افرادی که اخبار جعلی را نشر می دهند به طور معناداری دنبال کننده های کمتری دارند، معمولاً اعتبارسنجی نشده اند و فعالیت کمتری در توییتر دارند». به عبارت دیگر، همین اعضای عادی هستند که اخبار جعلی را نشر می دهند.

حال سوال این است: انگیزه ی افراد از بازنشر اخبار دروغ چیست؟ آیا این کاربران عمدا اطلاعات نادرست را منتشر می کنند؟ این پژوهش در این مورد اظهارنظری نمی کند اما پژوهشگران توانستند به یک پاسخ احتمالی برسند: اینکه اخبار جعلی تازه‌تر، غیر منتظره‌ تر و احساسی تر از اخبار واقعی هستند!

در حقیقت، ابعاد روانشناختی انسان باعث می شود تا بسیاری از ما جذب محتوای جعلی شویم و تمایل به بازنشر آن داشته باشیم. پس اخبار جعلی فقط برای کسانی که خواهان نابودی دنیا هستند جذاب نیست، بلکه برای بسیاری از ما نیز جذاب است؛ چرا که ماهم عضو توییتر هستیم.